(Görsel: ICOMOS Türkiye)Çanakkale’nin Ayvacık ilçesinde yer alan ve kuruluşu milattan önce iki binlere dek uzanan Assos Antik Limanı’nda, bölgedeki kaya düşmeleri gerekçe gösterilerek AFAD&nbsp;tarafından bir yıla yakın süreyle inceleme yapıldı ve hazırlanan rapor doğrultusunda afet bölgesi ilan edildi. Gelişme üzerine Ayvacık Kaymakamlığı Köylere Hizmet Götürme Birliği, 26 Mart 2021 tarihinde Ayvacık İlçesi Assos Kaya Islahı Yapım İşi'ni ihaleye çıkardı. Söz konusu ihale doğrultusunda ıslah çalışmaları başladı ve Athena Tapınağı ile amfi tiyatronun yanı sıra tarihi cami, köprü, kale, taş evler, oteller ve restoranlarıyla her yıl yüz binlerce ziyaretçiyi ağırlayan bu alan, turizm faaliyetlerine ve girişlere beş yüz gün&nbsp;süre ile kapatıldı. Şimdilerde ise, sosyal medyada antik kentin liman yerleşiminde "kaya ıslahı çalışmaları" adı altında yapılan uygulamanın fotoğrafları paylaşılıyor. Söz konusu alanın genişliği, liman yapılarının hemen sırtında yer alan kayalık tepenin tıraşlanmış vaziyette olması ve iş makinalarının geçeceği yeni yolların açılmış olmasının, bölgedeki doğal topografik dokuyu bozduğu gerekçesiyle tepkilere yol açmış durumda.Geçtiğimiz Eylül ayında, alanda yapılan çalışmaları görüntüleyen Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği ile Assos Dostları, çalışmaların ciddi tahribat ve yıkımlara neden olduğuna dikkat çekerek Ayvacık Cumhuriyet Savcılığı’na yapılan işlemin acilen durdurulması ve sorumlular hakkında işlem yapılması adına suç duyurusunda&nbsp;bulunduklarını açıklamışlardı. "Kırıcılar ve kepçeler çalışırken neler yok oluyor? Çalışma alanın hemen yakınlarında antik yollar, binalar, yapılar var. Bu durumu aklımız ve vicdanımız almıyor." ifadelerinin kullanıldığı <a fr-original-style="" href="https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/assos-antik-limaninda-katliam-devam-ediyor-1872429" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">açıklamada</a> ayrıca şu sözler sarf edilmişti:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(22, 76, 91); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(22, 76, 91); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;"><div fr-original-style="text-align: left;" style="text-align: left; box-sizing: border-box;">"Assos Antik Limanı’nda Assos Kaya Islahı İnşaatı&nbsp;adı altında yapılan doğa ve tarih katliamına karşı 24 Eylül Cuma günü Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği ve Assos Dostları olarak inşaatın acilen durdurulması ve sorumlular hakkında işlem yapılması için Ayvacık Kaymakamlığı’na başvurmuş ve Ayvacık Cumhuriyet Baş Savcılığı’na suç duyurusunda bulunmuştuk. İnşaatın durdurulup durdurulmadığını görmek için alana geldik ve ancak ne yazık ki yıkımın son hızla devam ettiğine tanık olduk. Yüreğimiz bir kez daha sızladı.</div><div fr-original-style="text-align: left;" style="text-align: left; box-sizing: border-box;">Şu anda Assos antik limanında müthiş bir doğa ve tarih katliamı var. İş makinaları son sürat çalışıyor. İğne ile kuyu kazar gibi çalışılması gereken, ülkemiz ve dünya için çok kıymetli olan bir antik kentte kepçelerle, kırıcılarla hafriyat ve teraslama yapılıyor ve geniş alanlar açılıyor. Acaba bu kırıcılar ve kepçeler çalışırken neler yok oluyor? Çalışma alanın hemen yakınlarında antik yollar, binalar, yapılar var. Bu durumu aklımız ve vicdanımız almıyor. Tel örgünün dışında ve alandan çıkarken yapılan bir ihbar üzerine kolluk tarafından durdurulduk. Kimliklerimiz istenildi ve ifademiz alındı. Afet bölgesine bir kez daha izinsiz girmememiz konusunda bir uyarı içeren bir tutanak imzalattırıldı. Tutanağın bir kopyasını istememize rağmen alamadık, fotoğrafını çekmemize de izin verilmedi. Çanakkale Valiliği’ni, Çanakkale Kültür Varlıkları ve Tabiat Varlıkları Kurulları yetkililerini, Cumhuriyet Savcılığını, Ayvacık Kaymakamlığı’nı, müze müdürlüğünü, kazı başkanlığını, yöremizin vekillerini ve kamuoyunu bu katliamı bir an önce durdurmaya çağırıyoruz. Suç duyurusu başvurumuzun çok acilen işleme konulmasını istiyoruz."</div></blockquote>TMMOB&nbsp;İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi’nde yapılan basın toplantısında gündeme alınan ve doğal ve kültürel mirasın korunmasıyla ilgili farklı meslek ve uzmanlık alanlarından 23 ismin imzaladığı Assos İçin Çağrı&nbsp;bildirisinde de, doğa ve tarih katliamının derhal durdurulması, yamacın doğal peyzajının uzmanların gözetiminde yeniden oluşturulması ve Assos’un tescilli kültür ve doğa mirası alanlarında bilimsel, saydam, bağımsız ve hukuki süreçlerin geliştirilmesi çağrısı yapıldı. Kamuoyunun imzasına açılan bildiride, Assos antik limanının arkeolojik kalıntılarıyla önemli bir kültürel peyzaj alanı olduğu ve kaya ıslahı adı altında yapılan çalışmaların bölgeye zarar verdiği vurgulandı.Assos Antik Kenti ve liman yerleşimi, UNESCO&nbsp;Dünya Mirası Geçici Listesi’nde yer alan 1. derece arkeolojik ve doğal sit alanıdır. Dolayısıyla hem arkeolojik hem de doğal özellikleri itibarıyla koruma altında olan bir yer. Pekiyi, kayalıkların insan hayatı ve limandaki tarihî yapılar için risk oluşturduğu gerçeğini dikkate alırsak, buradaki doğal peyzaja nasıl yaklaşılmalıydı? Asu Aksoy&nbsp;ve Burçin Altınsay’ın <a fr-original-style="" href="https://acikradyo.com.tr/podcast/230826" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Kültürel Miras ve Koruma: Kim için? Ne İçin?</a> başlıklı programda ele aldıkları üzere kaya ıslahı şeklinde adlandırılan ve sonuçları apaçık ortada olan düzleştirici müdahale yaklaşımının yerine; tabiat varlığını yerinde korumaya odaklı, hassas ve mikro ölçekli bir risk önleme yöntemi izlenmesi söz konusu olamaz mıydı? Görünen o ki, yetkili makamlar Assos’ta insan faaliyetlerini doğal risklere göre düzenlemek yerine; doğayı ıslah etmeyi tercih ediyor. Assos’taki bu ve benzeri gelişmeler iklim krizinin yarattığı doğal riskler ile de karşı karşıya olan kültür mirası varlıklarına yönelik koruma yaklaşımlarını da tartışmaya açacaktır.<a fr-original-style="" href="https://tr.linkedin.com/in/tugce-kaplan-aa7912121" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Tuğçe Kaplan</a>

Görünen o ki, yetkili makamlar Assos’ta insan faaliyetlerini doğal risklere göre düzenlemek yerine; doğayı ıslah etmeyi tercih etmişler.

Assos’ta neler oluyor?

Little Island&nbsp;isimli park,&nbsp;New York’ta Hudson Nehri üzerinde geçtiğimiz hafta ziyarete açıldı. Heatherwick Stüdyo tarafından tasarlanan Little Island, suyun üzerinde ilginç bir kamusal alan deneyimi sunuyor.&nbsp;<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Nasıl?</h2>Barry Diller ve Diane von Furstenberg tarafından masrafları karşılanan proje, son sekiz yıldır geliştirme aşamasındaydı. Geçtiğimiz hafta ziyarete açılan 2,4 dönümlük park, su üzerinde yüzen bir yaprağa benzeyen mimarisiyle pandemi sonrası kısıtlamaların büyük ölçüde esnetildiği ve normalleşmenin yaşandığı şehre farklı bir heyecan kattı.&nbsp;Dalgalı bir platform oluşturmak için farklı seviyelerde yerleştirilmiş 132 kolonun üzerinde yer alan parkı su üzerinde yükseltme fikri, kıyı şeridinde bulunan mevcut ahşap yığınlardan geliyor.&nbsp;İçinde yürüme yolları ve gün batımını izlemek için özel olarak ayrılan alanlar dışında bir amfi tiyatro da dâhil olmak üzere üç performans mekânı bulunuyor. Parkta bu yaz yüzlerce ücretsiz kültür sanat programının başlaması planlanıyor.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Neden?&nbsp;</h2>Heatherwick Studio'nun kurucusu Thomas Heatherwick, şehrin yeni kamusal alanlar oluşturma konusundaki mirasını bu projeyle ilerletme fırsatı gördüklerini söylüyor. Heatherwick, sadece köprülerle erişilebilen bir park inşa ederek, ziyaretçilerin "şehri geride bırakma hissini" deneyimleyebileceğini umuyor.&nbsp;Little Island projesi, pandemi döneminde de önemini oldukça fark ettiğimiz, şehirlerde her mahallenin bir parka erişimi olması fikrini anımsatıyor. Şehirlerdeki yeni kamusal alanların, herkesin erişebileceği alanlar olacağını ve daha çok yeşille dolacağını umut ediyoruz.&nbsp;

amfi tiyatro ile ilgili hikayeler